METRIZAMIDE

موارد مصرف‌: اين‌ دارو با تزريق‌ داخل‌نخاعي‌ براي‌ انجام‌ ميلوگرافي‌ ناحيه‌ كمر،سينه‌، گردن‌ يا تمام‌ ستون‌ فقرات‌ مصرف‌مي‌شود. تزريق‌ مستقيم‌ آن‌ با استفاده‌ ازروشهاي‌ راديولوژي‌ استاندارد براي‌ نمايان‌ساختن‌ سيسترن‌ قاعده‌اي‌ مغز استفاده‌مي‌شود. موارد مصرف‌ ديگر اين‌ داروعبارتند از: سيسترنوگرافي‌ از فضاهاي‌زيرعنكبوتيه‌، مشخص‌كردن‌ بطنهاي‌ مغز باراديولوژي‌ استاندارد، تزريق‌ داخل‌ عروقي‌براي‌ آنژيوكارديوگرافي‌ در كودكان‌ وآرتريوگرافي‌ شريانهاي‌ محيطي‌بزرگسالان‌، آرتريوگرافي‌ سر و گردن‌ وپرتونگاري‌ از مفاصل‌. همچنين‌ به‌ عنوان‌افزايش‌ دهنده‌ كنتراست‌ در مقطع‌نگاري‌كامپيوتري‌ از بدن‌ مصرف‌ مي‌شود.

 

مكانيسم‌ اثر: تركيبات‌ آلي‌ يد در هنگام‌ عبوراز مجاري‌ مختلف‌ بدن‌ با جذب‌ اشعه‌ Xباعث‌ تشخيص‌ ساختار بافت‌ موردنظرمي‌شوند. شدت‌ جذب‌ اشعه‌ به‌ غلظت‌ يدبستگي‌ دارد. از اثرات‌ ديگر اين‌ دارو مهاررقابتي‌ جايگاه‌ گلوكز در هگزوكيناز مغزي‌است‌.

 

موارد منع‌ مصرف‌: در صورت‌ وجودحساسيت‌ به‌ يد و تركيبات‌ حاوي‌ يد،دهيدراتاسيون‌، بيماريهاي‌ كليوي‌ يا كبدي‌و نارسائي‌ شديد كليوي‌ اين‌ دارو را نبايد ازهيچكدام‌ از راههاي‌ مصرف‌ تجويز نمود.

همچنين‌ براي‌ هر يك‌ از راهها موارد منع‌مصرف‌ بطور اختصاصي‌ در زير ذكر شده‌است‌:

فئوكروموسيتوما (داخل‌ عروقي‌)، ديابت‌قندي‌ و عدم‌ تشكيل‌ ادرار (اوروگرافي‌دفعي‌)، عفونت‌ در نزديك‌ مفصل‌ مورد نظر(پرتونگاري‌ از مفصل‌).

 

هشدارها: به‌ علت‌ اثر اسموتيك‌ اين‌ داروهادر دفع‌ و از دست‌ رفتن‌ آب‌ بدن‌ از طريق‌ادرار، در شيرخواران‌، خردسالان‌ يابيماران‌ سالخورده‌، به‌ خصوص‌ درصورت‌ ابتلاي‌ به‌ پرادراري‌، كم‌ ادراري‌،ديابت‌ يا كاهش‌ قبلي‌ آب‌ بدن‌ ممكن‌ است‌بدتر شود.

 

عوارض‌ جانبي‌: عوارض‌ جانبي‌ معمولا به‌غلظت‌ دارو، ويسكوزيته‌، ميزان‌ و سرعت‌تجويز بستگي‌ دارد. عوارض‌ جانبي‌ اين‌دارو معمولا محدود و كوتاه‌ مدت‌ است‌. درافراد صرعي‌ احتمال‌ بروز تشنجات‌صرعي‌ ناشي‌ از تزريق‌ دارو مشاهده‌ شده‌است‌. يكي‌ از عوارض‌ اين‌ دارو از دست‌رفتن‌ آب‌ بدن‌ بيمار به‌ خصوص‌خردسالان‌ و يا سالخوردگان‌ است‌ كه‌نسبت‌ به‌ اين‌ عارضه‌ حساستر مي‌باشند.از عوارض‌ شايع‌ اين‌ دارو در تزريق‌

داخل‌ نخاعي‌ سردرد، تهوع‌ و استفراغ‌مي‌باشد.

 

تداخل‌ هاي‌ دارويي‌: مصرف‌ همزمان‌ اين‌دارو به‌ صورت‌ تزريق‌ داخل‌ نخاعي‌ باداروهاي‌ ضد افسردگي‌ سه‌ حلقه‌اي‌،داروهاي‌ محرك‌ سيستم‌ عصبي‌ مركزي‌،داروهاي‌ كاهنده‌ اشتها، كافئين‌،فنوتيازين‌ها، داروهاي‌ مقلد سمپاتيك‌ وگزانتين‌ها و مهاركننده‌هاي‌منوآمينواكسيداز ممكن‌ است‌ باعث‌ افزايش‌حملات‌ صرعي‌ گردند. مصرف‌ همزمان‌گلوكوكورتيكوئيدها با اين‌ دارو در تزريق‌زير عنكبوتيه‌ ممكن‌ است‌ منجر به‌ بروزالتهاب‌ گردد، اگرچه‌ تجويز اين‌ دو داروگاهي‌ اوقات‌ با فاصله‌ مناسب‌ صورت‌مي‌گيرد.

نكات‌ قابل‌ توصيه‌: 1 ـ براي‌ بيماران‌ مبتلا به‌آلرژي‌ يا آسم‌، ديابت‌، بيماريهاي‌ پيشرفته‌عروقي‌، بيماريهاي‌ عفوني‌ بايد با احتياطمصرف‌ شود.

2 ـ در طول‌ مدت‌ تزريق‌ و چند ساعت‌ بعداز آن‌ بايد از حركت‌ بيمار جلوگيري‌ كرد.

3 ـ بيمار بايد از تحرك‌ و بلعيدن‌ طي‌ تزريق‌براي‌ آرتريوگرافي‌ سر و گردن‌ خودداري‌كند.

4 ـ محلولهاي‌ تزريقي‌ يكبار مصرف‌ است‌و بنابراين‌ باقيمانده‌ آن‌ بايد دور ريخته‌شود.

 

مقدار مصرف‌: 3/75 گرم‌ متريزاميد حاوي‌1/81 ميلي‌گرم‌ يد مي‌باشد و براي‌ رقيق‌كردن‌ آن‌ از محلولهاي‌ 0/005 درصدبيكربنات‌ سديم‌ استفاده‌ مي‌گردد. درميلوگرافي‌ در ناحيه‌ كمر 10-15 ميلي‌ليتر،در ميلوگرافي‌ ناحيه‌ سينه‌ 12 ميلي‌ليتر، درميلوگرافي‌ ناحيه‌ گردن‌ 10 ميلي‌ليتر و درميلوگرافي‌ تمام‌ ستون‌ فقرات‌ و كمر نيز 10ميلي‌ليتر از اين‌ دارو تزريق‌ مي‌گردد. درسيسترنوگرافي‌ كامپيوتري‌ (تزريق‌ درناحيه‌ كمر) 4-6 ميلي‌ليتر تجويز مي‌شود.

در آرتريوگرافي‌ شريانهاي‌ محيطي‌25-65 ميلي‌ليتر، در ناحيه‌ سر و گردن‌30-60 ميلي‌ليتر تزريق‌ مي‌شود كه‌مي‌توان‌ در سه‌بار تزريق‌ و حداكثر تا 120ميلي‌ليتر از محلول‌ اين‌ دارو استفاده‌ كرد.ميزان‌ يد معادل‌ در ميلوگرافي‌220-300mg/ml و در آرتريوگرافي‌370mg/ml مي‌باشد. حداكثرمقدار يدتزريقي‌ در مورد داخل‌ نخاعي‌ 3 گرم‌ و درمورد تزريق‌ داخل‌ عروقي‌ 87/5 گرم‌ است‌.در كودكان‌ در ميلوگرافي‌ ناحيه‌ كمر ياسينه‌ و سر و گردن‌ با توجه‌ به‌ سن‌ بيمار از2 ماهگي‌ تا 18 سال‌ از مقادير 10 ـ 2 ميلي‌ليتر تا 10 ميلي‌ ليتر تزريق‌ مي‌گردد. ميزان‌يد آن‌ نيز در حدود 170-230mg/ml تنظيم‌مي‌گردد. در سيسترنوگرافي‌ از طريق‌تزريق‌ مستقيم‌، در كودكان‌ با سن‌ تا دو ماه‌مقدار 2-3 ميلي‌ليتر از محلول‌ حاوي‌170-220mg/ml يد و در بيماران‌ با سن‌8-18 سال‌ 3-6 ميلي‌ليتر از همين‌ محلول‌مصرف‌ مي‌گردد. براي‌ ونتريكولوگرافي‌ وموارد ديگر مقدار مصرف‌ بسته‌ به‌ سن‌بيمار جداگانه‌ تعيين‌ مي‌گردد.

 

اشكال‌ دارويي‌:

Injection: 3.75g/20ml